MATING MANUAL 06.06–29.08.2025
Agnieszka Grodzińska
Czym jest porządek społeczny i jak jest konstruowany? Odpowiedzi należy szukać, przyglądając
się rozmaitym systemom państwowego zarządzania życiem obywatelek i obywateli. Jeden
z nich związany jest z reprodukcją, a przez to z seksualnością. Tym, co pomaga utrzymywać
te obszary w ryzach są schematy. Powtarzalne, unifikujące, powszechne, a przede wszystkim
dyscyplinujące.
Każdy kraj posiada długofalową strategię demograficzną, której celem jest doprowadzenie
do wzrostu dzietności. Ustalane są polityki reprodukcyjne i hormonalne, należące do
mechanizmów zarządzania społeczeństwem. Ich konsekwencją są mierzalne normy, ujmowane
w statystykach, wykresach i tabelach. Wobec tego odrzuca się wszelkie wynikające z biologii
ograniczenia, realne możliwości czy potrzeby, które jako niepasujące do ustalonych wzorów
uznaje się za niewymierne. Organizmy państw zarządzają więc i projektują organizmy
jednostek. Konsekwencje takich działań każda i każdy odczuwa z osobna, na własnym ciele.
Agnieszka Grodzińska przygląda się choreografiom społecznym, sposobom ich nauczania oraz
modelom przekazywania/kształtowania wiedzy. Jej materiałem badawczym są odnalezione
instrukcje dotyczące seksualnych relacji partnerskich, poradniki, podręczniki, plansze
i schematy edukacyjne, wydawane przez różne państwa socjalistyczne. Sięgając po technikę
powielania (reprodukcji) i przekształcania obrazu, poddaje refleksji narzucane modele
reprodukcyjne.
Otwierająca wystawę praca „Mating Manual”, wykonana w charakterystycznej dla Grodzińskiej
technice artystyczno-archiwistycznej, wykorzystuje znaleziony materiał, który zostaje
wielokrotnie przekształcony za pomocą różnych technik graficznych z użyciem ksero. Praca
balansuje na styku figuracji i abstrakcji – jest wizualną szaradą. Ciała przenikają się, nakładają
na siebie, rozmywają w głębokiej czerwieni, stając się trudnymi do rozróżnienia. Ich celem jest
ukazanie w schematyczny, instruktażowy sposób aktu płciowego, osób pozbawionych cech
indywidualnych. Ów zaczerpnięty z podręcznika ocenzurowany obraz, przetworzony przez
artystkę, pozwala na rozpoznanie kwestii narzuconej przez państwa społecznej reprodukcji.
Odbiciem porządku społecznego, czymś co stanowi jego podporę, jest stalowa konstrukcja w
kształcie kolumny. Niezależnie od czasów i kontekstów figura ta symbolizuje stabilność. W tym
kontekście konieczność reprodukcji można rozumieć jako fundament społeczeństw.
Sformułowania pojawiające się na kolumnie, jak i na pozostałych pracach, otwierają wybrane
rozdziały namysłu nad współczesnym obszarem państwowych reprodukcji społecznych.
Przekierowują naszą uwagę na niewygodne pozycje i procesy, które przywykliśmy traktować
jako wolnościowe i prywatne, zanim polityka edukacji reprodukcyjnej czy genetyka klasowa
pojawiły się na horyzoncie naszych działań.
Obiekt „Hunger Logic” przywodzi z kolei na myśl rodzaj rusztu, a jednocześnie dziecięcą
karuzelę wieszaną nad łóżeczkiem. Grodzińska przywołuje zagrożenie głodem i konieczność
zapewnienia pożywienia jako atawistycznego katalizatora budowania rodziny. Współcześnie
problem leży jednak, jak podkreśla artystka, bardziej w sposobach działania wokół karmienia
niż samej jego konieczności.
Grodzińska przygląda się nie tylko językowi, który formatuje obywatelki i obywateli, ale także
symbolom i logotypom towarzystw planowania rodziny. Nie bez znaczenia jest również
kolorystyka, w jakiej osadzona zostaje cała wystawa, którą odnaleźć można również w
instrukcjach, z jakich korzystamy. Jak słusznie zauważył Derek Jarman, kolor jest jednym z
najintensywniejszych bodźców. Oddziałuje nie tylko na wzrok, ale może posiadać fakturę,
zapach, temperaturę czy polityczną moc. Wątki te materializują się w instalacji „Whatever
Happens, Never Drop A Baby” – zimna stalowa konstrukcja, naznaczona słowami-kluczami,
zbiór kserograficznych kolaży. Zamknięte w formie przestrzennego wykresu, tworzą złudzenie
rzeczywistości uporządkowanej i zdyscyplinowanej.
Pytanie nie brzmi więc, jak zrobić dziecko, ale kto i w jaki sposób mówi, jak należy
je zrobić. I dlaczego wciąż to mówi.
Agnieszka Grodzińśka – autorka instalacji, realizacji przestrzennych, prac malarskich, rysunkowych, tekstylnych.
W swoich pracach przekształca obraz i obiekt znaleziony, interesuje ją multiplikacja, mechanizmy reprodukcji
oraz społecznego i indywidualnego systematyzowania entropii rzeczywistości. Jest autorką i współautorką
publikacji artystycznych i naukowych. Zajmuje się także działalnością dydaktyczną, prowadzi pracownię
na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuki w Szczecinie.
Brała udział w wystawach solowych i zbiorowych w Polsce i za granicą, w takich miejscach jak Galeria Studio
w Warszawie, Galeria Rodriguez w Poznaniu, Galeria Pragovka, Jedna Dva Tři Gallery, FUTURA Gallery w czeskiej
Pradze, Christine König Galerie w Wiedniu, Inda Gallery w Budapeszcie. Jest dwukrotną stypendystką
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2009, 2011), a także programu Visegrad Fund (2016, 2018).
Uczestniczyła w programach rezydencyjnych Petrohradská kolektiv w Pradze (2023), Art in General, Visegrad Fund
Scholarship w Nowym Jorku (2019), rezydencji w ramach Art Festa Festival, Gyeongju w Korei (2019).
Kuratorki:
Jagna Domżalska i Aleksandra Pietrzak
Autorem zdjęć jest Zachar Szersbitow (IG: @zachar_szerstobitow)
Instalacja „Mating Manual” została przygotowana specjalnie z myślą o Fundacji Czas Kobiet, cykl prac o tematyce
reprodukcji, powstałych w 2023 roku podczas rezydencji w Petrohradská kolektiv w Pradze.
Specjalnie na wystawę stworzona została limitowana edycja sygnowanych i numerowanych odbitek
z serii „Mating Manual”. Dochód z jej sprzedaży wesprze statutowe cele Fundacji Czas Kobiet.
Prace:
Mating Manual, 2025
technika własna: kolaż i kolaż kserograficzny, risografia na papierze
Mating Manual, 2025
obiekt: stal, farba, guma, kłosy
Hunger Logic, 2025
obiekt: stal, farba, guma
Whatever Happens Never Drop A Baby, 2023
instalacja: stal, farba, szkło, guma, 12 risografii na papierze, skórzane rękawiczki
