MATING MANUAL

MATING MANUAL 06.06–29.08.2025
Agnieszka Grodzińska

Czym jest porządek społeczny i jak jest konstruowany? Odpowiedzi należy szukać, przyglądając się rozmaitym systemom państwowego zarządzania życiem obywatelek i obywateli. Jeden z nich związany jest z reprodukcją, a przez to z seksualnością. Tym, co pomaga utrzymywać te obszary w ryzach są schematy. Powtarzalne, unifikujące, powszechne, a przede wszystkim dyscyplinujące.
Każdy kraj posiada długofalową strategię demograficzną, której celem jest doprowadzenie do wzrostu dzietności. Ustalane są polityki reprodukcyjne i hormonalne, należące do mechanizmów zarządzania społeczeństwem. Ich konsekwencją są mierzalne normy, ujmowane w statystykach, wykresach i tabelach. Wobec tego odrzuca się wszelkie wynikające z biologii ograniczenia, realne możliwości czy potrzeby, które jako niepasujące do ustalonych wzorów uznaje się za niewymierne. Organizmy państw zarządzają więc i projektują organizmy jednostek. Konsekwencje takich działań każda i każdy odczuwa z osobna, na własnym ciele.

Agnieszka Grodzińska przygląda się choreografiom społecznym, sposobom ich nauczania oraz modelom przekazywania/kształtowania wiedzy. Jej materiałem badawczym są odnalezione instrukcje dotyczące seksualnych relacji partnerskich, poradniki, podręczniki, plansze i schematy edukacyjne, wydawane przez różne państwa socjalistyczne. Sięgając po technikę powielania (reprodukcji) i przekształcania obrazu, poddaje refleksji narzucane modele reprodukcyjne.

Otwierająca wystawę praca „Mating Manual”, wykonana w charakterystycznej dla Grodzińskiej technice artystyczno-archiwistycznej, wykorzystuje znaleziony materiał, który zostaje wielokrotnie przekształcony za pomocą różnych technik graficznych z użyciem ksero. Praca balansuje na styku figuracji i abstrakcji – jest wizualną szaradą. Ciała przenikają się, nakładają na siebie, rozmywają w głębokiej czerwieni, stając się trudnymi do rozróżnienia. Ich celem jest ukazanie w schematyczny, instruktażowy sposób aktu płciowego, osób pozbawionych cech indywidualnych. Ów zaczerpnięty z podręcznika ocenzurowany obraz, przetworzony przez artystkę, pozwala na rozpoznanie kwestii narzuconej przez państwa społecznej reprodukcji. Odbiciem porządku społecznego, czymś co stanowi jego podporę, jest stalowa konstrukcja w kształcie kolumny. Niezależnie od czasów i kontekstów figura ta symbolizuje stabilność. W tym kontekście konieczność reprodukcji można rozumieć jako fundament społeczeństw.

Sformułowania pojawiające się na kolumnie, jak i na pozostałych pracach, otwierają wybrane rozdziały namysłu nad współczesnym obszarem państwowych reprodukcji społecznych. Przekierowują naszą uwagę na niewygodne pozycje i procesy, które przywykliśmy traktować jako wolnościowe i prywatne, zanim polityka edukacji reprodukcyjnej czy genetyka klasowa pojawiły się na horyzoncie naszych działań.

Obiekt „Hunger Logic” przywodzi z kolei na myśl rodzaj rusztu, a jednocześnie dziecięcą karuzelę wieszaną nad łóżeczkiem. Grodzińska przywołuje zagrożenie głodem i konieczność zapewnienia pożywienia jako atawistycznego katalizatora budowania rodziny. Współcześnie problem leży jednak, jak podkreśla artystka, bardziej w sposobach działania wokół karmienia niż samej jego konieczności.

Grodzińska przygląda się nie tylko językowi, który formatuje obywatelki i obywateli, ale także symbolom i logotypom towarzystw planowania rodziny. Nie bez znaczenia jest również kolorystyka, w jakiej osadzona zostaje cała wystawa, którą odnaleźć można również w instrukcjach, z jakich korzystamy. Jak słusznie zauważył Derek Jarman, kolor jest jednym z najintensywniejszych bodźców. Oddziałuje nie tylko na wzrok, ale może posiadać fakturę, zapach, temperaturę czy polityczną moc. Wątki te materializują się w instalacji „Whatever Happens, Never Drop A Baby” – zimna stalowa konstrukcja, naznaczona słowami-kluczami, zbiór kserograficznych kolaży. Zamknięte w formie przestrzennego wykresu, tworzą złudzenie rzeczywistości uporządkowanej i zdyscyplinowanej. Pytanie nie brzmi więc, jak zrobić dziecko, ale kto i w jaki sposób mówi, jak należy je zrobić. I dlaczego wciąż to mówi.

Agnieszka Grodzińska – autorka instalacji, realizacji przestrzennych, prac malarskich, rysunkowych, tekstylnych. W swoich pracach przekształca obraz i obiekt znaleziony, interesuje ją multiplikacja, mechanizmy reprodukcji oraz społecznego i indywidualnego systematyzowania entropii rzeczywistości. Jest autorką i współautorką publikacji artystycznych i naukowych. Zajmuje się także działalnością dydaktyczną, prowadzi pracownię na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuki w Szczecinie.

Brała udział w wystawach solowych i zbiorowych w Polsce i za granicą, w takich miejscach jak Galeria Studio w Warszawie, Galeria Rodriguez w Poznaniu, Galeria Pragovka, Jedna Dva Tři Gallery, FUTURA Gallery w czeskiej Pradze, Christine König Galerie w Wiedniu, Inda Gallery w Budapeszcie. Jest dwukrotną stypendystką Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2009, 2011), a także programu Visegrad Fund (2016, 2018). Uczestniczyła w programach rezydencyjnych Petrohradská kolektiv w Pradze (2023), Art in General, Visegrad Fund Scholarship w Nowym Jorku (2019), rezydencji w ramach Art Festa Festival, Gyeongju w Korei (2019).

Kuratorki:
Jagna Domżalska i Aleksandra Pietrzak

Autorem zdjęć jest Zachar Szersbitow (IG: @zachar_szerstobitow)

Instalacja „Mating Manual” została przygotowana specjalnie z myślą o Fundacji Czas Kobiet, cykl prac o tematyce reprodukcji, powstałych w 2023 roku podczas rezydencji w Petrohradská kolektiv w Pradze.
Specjalnie na wystawę stworzona została limitowana edycja sygnowanych i numerowanych odbitek z serii „Mating Manual”. Dochód z jej sprzedaży wesprze statutowe cele Fundacji Czas Kobiet.

Prace:
Mating Manual, 2025
technika własna: kolaż i kolaż kserograficzny, risografia na papierze

Mating Manual, 2025
obiekt: stal, farba, guma, kłosy

Hunger Logic, 2025
obiekt: stal, farba, guma

Whatever Happens Never Drop A Baby, 2023
instalacja: stal, farba, szkło, guma, 12 risografii na papierze, skórzane rękawiczki